Kolagen nazywany „białkiem młodości” jest ważnym składnikiem skóry, zębów, kości, ścięgien, a także chrząstek. Poniżej dowiesz się czym jest kolagen i jakie są jego właściwości. Poznaj typy i rodzaje kolagenu.

Czym właściwie jest kolagen?

Kolagen to nic innego jak białko – naturalny polimer złożony głównie z dwóch aminokwasów: proliny i glicyny. Kolagen jest substancją naturalnie występująca w organizmie człowieka, która produkowana jest przez sam organizm i stanowiąca około 30% wszystkich białek ludzkich. Kolagen znajdziemy m.in. w skórze, kościach, zębach, ścięgnach, chrząstce, naczyniach krwionośnych a nawet rogówek oka.

Białka kolagenowe tworzą charakterystyczne struktury, zbudowane są z trzech różnych lub identycznych nawiniętych wokół wspólnej osi łańcuchów polipeptydowych. Skład ogólny kolagenu to:

  • · glicyna – około 1/3 składu aminokwasowego;

  • · prolina – około 1/10 składu aminokwasowego;

  • · inne aminokwasy

Typy kolagenu do picia

W organizmie człowieka wyodrębniono 28 różnych typów kolagenów, które różnią się budową, lokalizacją i właściwościami. Najczęściej występujące typy kolagenu to kolagen typu I i kolagen typu II. Wiele z typów kolagenów występuje w organizmie w niewielkiej ilości, lecz odgrywa ważną rolę w nadawaniu tkankom odpowiednich właściwości.

Kolagen typu I występuje w skórze, ścięgnach, więzadłach, kościach, zębinie i innych tkankach łącznych niebędących chrząstkami. Kolagen typu II występuje między innymi w chrząstce i ciele szklistym. Warto również wspomnieć, że na przykład kolagen typu III występuje w rozciągliwych tkankach łącznych jak skóra, mięśniach czy układzie naczyniowym (krwionośnym), a kolagen typu V w rogówce (oko), zębach, kościach, łożysku, czy mięśniach gładkich.

Rodzaje kolagenu

Najpowszechniejszymi rodzajami kolagenów są: kolagen rybi (inaczej nazywany morskim), kolagen wołowy, kolagen wieprzowy lub kolagen z kurczaka. Kolagen rybi (morski) jest głównie źródłem kolagenu typu I budującego skórę, a kolagen wołowy (kolagen na stawy) jest źródłem kolagenu II obficie występującego w chrząstce stawowej.

Warto również rozróżnić kolagen liofilizowany i kolagen hydrolizowany. Forma liofilizowana powstaje przez proces zamrożenia, a następnie odparowania wody zawartej pomiędzy cząsteczkami białka. Dzięki temu procesowi struktura kolagenu pozostaje nienaruszona, zachowując swoje właściwości. W efekcie procesów trawienia w przewodzie pokarmowym białko zostanie rozłożone do aminokwasów które następnie wykorzystane zostaną do budowy własnych włókien kolagenowych.

Kolagen hydrolizowany powstaje w procesie hydrolizy w skutek czego zostaje on rozbity na mniejsze peptydy kolagenowe, które odznaczają się lepszą rozpuszczalnością i łatwiejszą wchłanialnością. Hydrolizat posiada takie same właściwości jak kolagen.

Hydrolizowany kolagen rybi uznaje się za najlepszy ze względu na podobieństwo profilu aminokwasowego z profilem aminokwasowym kolagenu ludzkiego. Ze względu niską masę cząsteczkową jego peptydów charakteryzuje się on większą wchłanialnością w porównaniu do kolagenu wołowego. Kolagen wołowy może wykazywać właściwości uczulające.

Właściwości kolagenu

Kolagen uczestniczy między innymi w odnowie komórkowej skóry, zapewniając jej odpowiednią elastyczność, gładkość, dobre napięcie oraz nawilżenie. Pomaga w spowalnianiu procesów starzenia się skóry, opóźniając proces tworzenia się zmarszczek i zapobiega suchości skóry.

Pozytywne działanie kolagenu związane jest nie tylko z jego wpływem na skórę - jej jędrność i elastyczność. Kolagen jest także ważnym elementem budulcowym stawów i ścięgien - uczestniczy również w procesach naprawczych zachodzących w tkance chrzęstnej i poprawia kondycję stawów. Kolagen SOLHERBS może być z powodzeniem wykorzystywany również jako kolagen na stawy.

Kolagen jest szeroko stosowany w medycynie (w tym estetycznej), farmacji i kosmetykach. Kolagen jest ważnym elementem takich dziedzin jak medycyna regeneracyjna czy inżynieria tkankowa. Kolagen wykorzystywany jest do wytwarzania nici chirurgiczne, kompresów i gąbek (stosowanych w leczeniu ran oraz oparzeń), a także implantów (np. kości, naczyń krwionośnych, skóry). Ma również zastosowanie między innymi w chirurgii stomatologicznej.

Wyróżnić można trzy kategorie preparatów kolagenowych:

  • a) wypełniacze tkankowe, które wyrównują powierzchnię skóry w miejscach zmarszczek lub zanikowych blizn, modelują owal twarzy lub kształt ust,

  • b) nutriceutyki, czyli suplementy diety zawierające kolagen do picia oraz jego hydrolizaty, których głównym wskazaniem jest poprawa wyglądu skóry, opóźnienie efektów starzenia skóry, poprawa kondycji włosów, wzmocnienie paznokci, redukcja rozstępów,

  • c) preparaty powierzchniowe (kosmetyki) aplikowane na skórę: kremy, żele, maski, czy płatki kolagenowe pod oczy.

Ze względu na dużą wielkość cząsteczki kolagenu wszelkiego rodzaju kosmetyki z kolagenem stosowane na skórę nie działają, ponieważ ze względu na swoją wielkość cząsteczka kolagenu nie ma możliwości przejścia przez pory skóry a tym samym nie spowoduje regeneracji włókien kolagenowych. Jedynym efektem takich kosmetyków jest powstanie na powierzchni skóry powłoki ograniczającej utratę wody (podobnie jak w przypadku wszelkiego rodzaju balsamów nawilżające, które w swoim składzie mają np. parafinę czy wosk).

W przypadku suplementów z kolagenem sprawa wygląda natomiast zupełnie inaczej. Okazuje się, że istnieją badania w zakresie doustnej suplementacji kolagenu, których wyniki są bardzo obiecujące. W badaniach brano pod uwagę kolagen rybi, a efekty dotyczyły poprawy jędrności i elastyczności skóry.

Do głównych zalet doustnej suplementacji kolagenu zaliczyć można:

  • a) poprawę wyglądu zmarszczek (ich redukcji),

    b) uelastycznienie skóry,

    c) poprawę napięcia skóry (redukcji cellulitu) ,

    d) zmniejszenie łamliwości paznokci (jak również zmniejszenie łuszczenia, nieregularności i szorstkości krawędzi paznokci),

    e) poprawę struktury włosów (ich łamliwości oraz grubości)

    f) poprawę elastyczności stawów.

Należy pamiętać, że efekty suplementacji kolagenu nie pojawiają się od razu. Zalecana jest przynajmniej 3 miesięczna suplementacja.

Niedobór kolagenu

Jak wcześniej wspomniano organizm sam produkuje kolagen. Okres półtrwania kolagenu wynosi do kilku miesięcy. Rozpad kolagenu (i zastępowanie go nowym) występuje podczas normalnego rozwoju i wzrostu, a także przy naprawie tkanek w - przestrzeni zewnątrzkomórkowej jest nieustannie syntetyzowany i rozkładany. Niestety ilość kolagenu w organizmie zmniejsza się wraz z wiekiem. Szacuje się, że produkcja kolagenu maleje w organizmie już od 25. roku życia by po 60. roku życia ustać zupełnie. U kobiet dodatkowo menopauza zakłóca procesy biosyntezy tego białka.

Wraz z wiekiem zmniejsza się w organizmie również produkcja kwasu hialuronowego i koenzymu Q10.

Do czynników, które mają najbardziej niszczący wpływ na włókna kolagenowe, zalicza się promieniowanie ultrafioletowe (częste korzystanie z solarium, opalanie bez kremów z filtrem), palenie tytoniu, niewłaściwa dieta czy brak ruchu.

Oznakami utraty kolagenu są bardziej widoczne zmarszczki (szczególnie widoczne na twarzy i szyi), rozstępy ,pogorszenie stanu cery, powiększający się cellulit, wysuszenie i utrata jędrności skóry, a także osłabienie i łamliwość włosów (u wielu osób może objawiać się ich wypadaniem) oraz kruchością paznokci.

Źródła kolagenu

Kolagen występuje w pożywieniu w produktach, które w obecnych czasach spożywamy rzadko. We współczesnej diecie niechętnie wybieramy mięso z ścięgnami, usuwamy kości i chrząstki, pozbywamy się skóry - co sprawia, że ilość kolagenu w naszej diecie jest mocno ograniczona.

Do głównych źródeł pokarmowych zaliczyć można produkty pochodzenia zwierzęcego: przetworzone produkty mięsne jak na przykład salceson, ryby, golonka, galaretki, podroby. Pozyskać go można również z kości, skór, skórek, czy ścięgien zwierzęcych - podczas długiego gotowania kości lub kurzych łapek zawarty w nich kolagen zostaje częściowo zhydrolizowany i uzyskujemy wywar bogaty w żelatynę.

Kolagen do picia czy kolagen w kapsułkach?.

Źródłem kolagenu są także suplementy w kapsułkach lub tabletkach, kolagen do picia, kolagen w saszetkach lub kolagen w formie shotów. Suplementy diety z kolagenem zawierają w swoim składzie najczęściej kolagen rybi (morski) lub kolagen wołowy (kolagen na stawy). Przyjmuje się, że efektywna dawka kolagenu morskiego powinna wynosić 5 g (5000 mg), a kolagenu wołowego 10 g (10000 mg).

Wybór formy podania kolagenu zależy od kwestii indywidualnych. Warto wybrać kolagen do picia w przypadku niechęci do łykania tabletek i kapsułek. Warto również pamiętać że kolagen do picia w formie saszetek (do rozpuszczania w wodzie lub w ulubionym napoju) lub shotów charakteryzuje się większą ilością kolagenu w jednej porcji niż kolagen w kapsułkach lub tabletkach.

Decydując się na suplementację kolagenu warto zwrócić uwagę nie tylko na ilość kolagenu w jednej porcji ale także na dodatkowe składniki. Niezwykle ważna jest witamina C, która pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu. Chcąc zadbać o skórę włosy i paznokcie warto wybrać kolagen wzbogacony o biotynę, kwas hialuronowy, koenzym Q10, cynk czy selen. Chcąc natomiast zadbać o stawy warto zwrócić uwagę na dodatek glukozaminy i chondroityny.

Wybierając suplement diety z kolagenem warto zwrócić uwagę na brak cukru w składzie, oraz brak zbędnych wypełniaczy takich jak maltodekstryna, których obecność nie przynosi żadnych korzyści.

Aby zminimalizować skutki niedoboru kolagenu warto nawadniać organizm i włączyć do codziennego tryby życia regularną aktywność fizyczną, która ma aktywujący wpływ na fibroblasty (komórki produkujące kolagen) i naturalną produkcję kolagenu.

.